Şeker Fabrikaları bir Atatürk projesidir "MEHMET ARİF DEMİRER" -ATATÜRK şeker fabrikalarına çok büyük önem vermişti. (Ankara - ANAYURT GAZETESİ 26 Şubat 2018 Pazartesi)

Şeker Fabrikaları bir Atatürk projesidir

MEHMET ARİF DEMİRER

ANAYURT GAZETESİ
26 Şubat 2018 Pazartesi

ATATÜRK şeker fabrikalarına çok büyük önem vermişti.

17 Kasım 1937 günü Pertek’te şeker ile ilgili ortaya şöyle bir hedef koymuştu: “Şeker fabrikalarının sayısı yirmiye çıkmaz ve şekeri ekmek kadar kolay alınır hale getirmezsek, gürbüz çocuklara hasret kalacağız”

O tarihte 1 kg şeker 30, 1 kg emek 10 kuruştu.
1937 yılında dört şeker fabrikamız vardı: Alpullu ve Uşak fabrikaları, gün farkı ile 1926 yılında üretime geçmişlerdi. Her iki fabrikayı da özel kişiler kurmuş ama işletememişlerdi. Devlet her iki fabrikayı da almış, Şeker Şirketi olarak bilinen kuruluş (resmi adı, Türkiye Şeker Fabrikaları A. Ş.) bu iki fabrika yanı sıra 1933 yılında Eskişehir, 1934 yılında da Turhal fabrikalarını kurarak dört fabrika yılda 100 bin tona yaklaşan bir üretim düzeyine ulaşmıştı.

Eskişehir fabrikasını altı ay gibi bir sürede tamamlayarak üretime geçiren fabrika müdürü Kazım Taşkent daha sonra Şeker Şirketinin Genel Müdürü olmuştu. ATATÜRK’ün Taşkent’e 4 Aralık 1933 tarihinde gönderdiği tebrik mektubu şeker sanayiine verdiği önemi çok iyi gösteren bir belge niteliğindedir:

“Bu yüksek eseri milli eseri yarım yıl gibi pek az bir zamanda başarmak teşebbüs ve himmetinde bulunan milli müesseselerimizi takdir ve tebrik ederim. Eserin fiilen vücud bulmasında bizzat çalışmış olan kıymetli arkadaşların ciddiyet ve yorulmaz faaliyetlerine hassaten teşekkür ederim…

“Türkiye Cumhuriyeti’ni böyle sanayi müesseselerle zenginleştirenlere, güzelleştirenlere minnet.” Gazi M. Kemal (Kazım Taşkent 1944 yılında Şeker Şirketinden ayrılarak Yapı ve Kredi Bankasını kurmuştur.)

Dönemin İktisat Vekili de fabrikanın üretime başladığını duyunca şu mektubu göndermişti:

“Kazım Beyefendi, Şeker Fabrikası Müdürü. Fabrikanın şeker istihsaline başladığını ve muntazam surette çalıştığını müjdeleyen telgrafınızı büyük bir memnuniyetle aldım.

“Bu mesele hakkında evvelce selahiyettar bir mecliste söylediklerimi tekrar ediyorum: ‘Fabrikanın kısa bir teessüsü harika denecek kadar bir muvaffakiyettir.’

“Sizi ve bütün arkadaşlarınızı hararetle tebrik ederim efendim.” M. Celal, 21 Ekim 1933. NOT: Fabrikada, kıştan çıkarken, Nisan ayında temel atılmıştı !

ATATÜRK’ün 20 şeker fabrikası hedefi, 1950 yılında bir başka şeker fabrikası sevdalısı başbakan olana kadar beklemişti: Adnan Menderes. 1950 seçim kampanyasında eline birkaç kesme şeker alıp, özellikle köylülere “Size yakında bu hiç tanışmadığınız Türk Şekerini tattıracağım” sözünü vermişti.

Menderes, 1956 yılına kadar 11 yeni şeker fabrikası kurmuş ve üretime geçirmişti. 1950 yılında 137 bin ton olan üretim 1960 yılında 640 bin olmuştu. Köylü şeker ile tanışmıştı.

Menderes’in temelini attığı fabrikalardan on ikinci (Ankara) ve on üçüncü (Kastamonu) fabrikalar 27 Mayıs Darbesinde inşa halinde idiler. Her ikisi de 1962 ve 1963 yıllarında üretime geçmişlerdi.

Yirminci fabrika ise 1982 yılında Konya Ilgın’da kurulmuş ve üretime geçmiştir.

Bugün (2018) şeker fabrikalarının özelleştirilmeleri arifesinde 1 kg ekmek 5, 1 kg kesme şeker yaklaşık 5 liradır. Eğer bu denge bozulur ya da T.C. vatandaşına iddia edildiği gibi gerçek şeker yerine yapay tatlandırıcılar vd. sunulur ise ATATÜRK’ü de Menderes’i de unutmayan Türk Milleti sorumlulara, günün moda deyimi ile Osmanlı Tokadını tattıracaktır.